مشارکت در ساخت ساختمان‌ها و بنا‌های قدیمی باعث شده تا شهری زیباتر داشته باشیم و رفته رفته به کشوری عاری از هرگونه بافت‌های قدیمی و فرسوده تبدیل شویم. در این مقاله از خانه گستر به بررسی مفهوم کلی مشارکت در ساخت، مزایا و معایب مشارکت و… می‌پردازیم.

مشارکت در ساخت

زمانی که یه مالک قصد نوسازی ساختمان خود را دارد اما به میزان کافی هزینه انجام این عمل را ندارد پس به دنبال راه‌های مختلف بوده که یکی از این راه‌ها مشارکت در ساخت ملک است. همان طور که از نامش پیداست به این معنا است که مالک ملک خود را در اختیار سازنده قرار می‌دهد و سازنده آن را به خانه‌ایی مدرن تبدیل می‌کند.
لازم به ذکر است که در زمان تعیین سازنده به خوبی تحقیقات لازم را انجام دهید. انتخاب سازنده‌ایی مناسب باعث می‌شود تا در ساخت ملک از مصالح ضعیف، تحویل ندادن به موقع ملک ساخته شده و… استفاده نشود.

زمان تنظیم قرارداد باید به نکاتی همچون رسمی بودن سند مالک، میزان سود و زیان، مدت زمان کار، وجود ضمانتی در صورت عدم اجرای به موقع کارها و … توجه داشته باشیم تا بعدها دچار مشکل نشویم.

در این بین قوانین و مقرراتی بین سازنده و مالک زمین وجود دارد که در ادامه با آن قوانین و مقررات آشنا می‌شوید.
• اولین حالت قوانین و مقررات به این صورت است که فرد سازنده تمامی هزینه‌های ساخت را پرداخت کرده و مالک تنها ملک و زمین خود را در اختیار سازنده قرار داده است. در این قرارداد هیچ مطلبی از میزان هزینه و قیمت ملک وجود نداشته و تنها ذکر می‌شود که بعد از ساخت ملک، سازنده و مالک با هم شریک هستند.
• دومین حالت در قوانین و مقررات به این صورت است که بعد از رسیدن ملک به یک مرحله مشخصی از ساخت میزان سهم سازنده با توجه به توافق طرفین سند زده شود.
• سومین حالت در قوانین و مقررات به این صورت است که بعد از اتمام هر مرحله یک سهمی از قرار قبلی سند زده شود.
• چهارمین حالت به این صورت است که از همان ابتدا سه دانگ از ملک به نام سازنده زده می‌شود.

از نکات بسیار مهم زمان بستن قرارداد وجود عبارت قرارداد مشارکت در ساخت است که حتما این عبارت را در بالای تک تک صفحات قرارداد چک کنید.
لازم به ذکر است که به صورت غیر ضروری هیچ وکالتی به فرد سازنده ندهید که بعدها باعث مشکل نشود.

در کنار تنظیم قرارداد و وضع قوانین و مقررات، سازنده و مالک نسبت به این عمل تعهداتی دارند که از تعهدات مالک می‎‌توان به تحویل کامل ملک به فرد سازنده برای شروع بازسازی اشاره کرد پس اگر ملک دارای چند مالک بوده بهتر است تمامی مالکان از این موضوع باخبر بوده و نسبت به این عمل رضایت کامل را داشته باشند زیرا در صورت نارضایتی یا پشیمان شدن بعد از تنظیم قرارداد به تنهایی نتوانسته قرارداد را فسخ کند و با این کار فرد سازنده می‌تواند به صورت قانونی اقدام و شکایت کند.‎‌
از تعهدات فرد سازنده می‌توان به شروع عملیات و تحویل پروژه بازسازی با توجه به توافق و زمان مشخص شده در قرارداد اشاره کرد. در این بین سازنده تمامی هزینه‌ مجوزها، ساخت و ساز و از همه مهم‌تر هزینه اجاره به فرد مالک طی مدت زمان ساخت و ساز را پرداخت می‌کند. سازنده باید پس از اتمام هر مرحله از کار گزارشی کامل از تمامی عملیات انجام شده به مالک تحویل دهد و در آخر گرفتن پایانه کار و پرداخت تمامی جرائم شهرداری بر عهده این فرد می‌باشد.

هزینه‌های قابل پرداخت توسط سازنده در ساختمان سازی:
• هزینه بنایی
• هزینه مهندسی
• هزینه کارگر
• هزینه ترسیم نقشه‌ها
• هزینه مصالح با کیفیت
• هزینه بیمه و حفاظت از جان کارگر
• هزینه بیمه و هر گونه خسارات وارده بر روی ساختمان‌های مجاور
• هزینه هر گونه حوادث غیر متقربه وارده

تذکر: هنگام تنظیم قرارداد باید خسارتی بابت فسخ قرارداد چه از جانب مالک و چه از جانب سازنده مشخص شود.
زمانی که سازنده به تعهدات خود عمل نکند باید مبلغی که در قرارداد با عنوان وجه التزام وجود دارد را پرداخت کند اما باید توجه داشت که اگر این فسخ و انجام ندادن عملیات بعد از خراب کردن ملک و خریدن مصالح باشد باید توسط دادگاه میزان خسارت تعیین شود و در اختیار مالک قرار گیرد.
لازم به ذکر است که مالک علاوه بر دریافت وجه التزام، مبلغی که توسط کارشناس برای تعیین خسارت مشخص می‌شود را نیز دریافت می‌کند.
حال اگر فسخ قرارداد از جانب مالک انجام شود و سازنده در مرحله سفت کاری باشد و هزینه‌هایی را پرداخت کرده باشد مالک باید لیست هزینه‌ها را از سازنده گرفته و سازنده را شریک خود بداند.

هر نوعی شراکتی در ساخت و ساز دارای مزایا و معایبی است که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.

مزایای شراکت در ساخت:
• بالا رفتن مقاومت ساختمان نسبت به قبل
• استفاده از بهترین مصالح و مدرن‌ترین وسایل در ساخت
• ایجاد فضای مسکونی بیشتر
• رعایت اصول و استانداردهای نوین و مدرن
معایب شراکت در ساخت:
• پرداخت هزینه‌های نسبتا بالا هنگام تنظیم قرداد
• امکان کلاهبرداری

البته باید گفت که اگر به درستی و با دقت بالا تیم ساختمان سازی خود را انتخاب کنید درصد کلاهبرداری به صفر می‌رسد و هرگونه هزینه برای پرداخت هزینه تنظیم قرارداد باعث شده تا قرارداد دقیق‌تری داشته باشید.

در آخر باید گفت که برای مشارکت در ساخت ملک نکاتی را باید در نظر گرفت. در مرحله اول باید به دنبال تیمی بسیار حرفه‌ایی در ساختمان سازی بود تا از ضرر و زیان‌های احتمالی جلوگیری کرد. در هنگام تنظیم قرارداد باید فاکتورهایی همچون پرداخت هزینه‌ها، تاریخ انجام کارها و … که پرداخت آن‌ها بر عهده چه کسی است، دقت کرد تا بعدها مشکل ساز نشود.